– Τέσσερις περιοχές στη Γη θεωρούνται από τα πλέον πιστά αντίγραφα πλανητών και μάλιστα οι επιστήμονες τις μελετούν με ιδιαίτερη προσοχή, προκειμένου να συλλέξουν πληροφορίες για το τι επικρατεί σε αυτούς!
Πλανήτης Άρης, Τιτάνας, Ευρώπη και Σελήνη, έχουν τα επίγεια ανάλογα τους, όπου οι έρευνες δεν σταματούν ποτέ, όχι για την ανακάλυψη εξωγήινων οργανισμών, αλλά για την κατανόηση των συνθηκών που επικρατούν σε αυτούς του πλανήτες.
Η Σελήνη στην Αριζόνα
Ο κρατήρας που υπάρχει έξω από το Φλάγκσταφ της Αριζόνας, θεωρείται πανομοιότυπος με αυτούς που βρίσκονται στο Φεγγάρι. Μάλιστα, εκεί έκαναν την εκπαίδευση τους οι αστροναύτες του προγράμματος «Απόλλων», για να δουν τι τους περίμενε στην επιφάνεια της Σελήνης.
Ο Meteor Crater σχηματίσθηκε πριν από 50.000 χρόνια, όταν έπεσε μετεωρίτης 50 μέτρων πλάτους. Όταν χτύπησε στο έδαφος, προκλήθηκε ενέργεια που ισοδυναμεί με μια έκρηξη 15 μεγατόνων, ενώ έγινε εκσκαφή 175 εκατομμυρίων μετρικών τόνων βράχων. Ο κρατήρας που απομένει, σήμερα, είναι ακόμα γύρω στο ένα χιλιόμετρο πλάτος και έχει βάθος, περίπου, 180 μέτρα.
Αυτή η γεωλογική διαμόρφωση προσφέρει μια ευκαιρία στους επιστήμονες να κατανοήσουν τη φυσική ιστορία της Σελήνης. Σήμερα, ο Meteor Crater παραμένει ουσιώδης για τους ερευνητές που αναλύουν σεληνιακούς μετεωρίτες ή βράχους, οι οποίοι έχουν συλλεγεί από τους αστροναύτες του «Απόλλωνα».
Ο Τιτάνας στο Τρινιδάδ
Το μεγαλύτερο φεγγάρι του Κρόνου, ο Τιτάνας, είναι αδιαμφισβήτητα ο πιο άγριος πλανήτης του ηλιακού μας συστήματος. Η επιφάνεια είναι τόσο κρύα που ο πάγος έχει τη σκληρότητα του γρανίτη, ενώ οι αμμόλοφοι του είναι κόκκινοι από μεθάνιο και υδρογονάνθρακες.
Είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς, αλλά ο σωσίας του στη Γη, βρίσκεται σε ένα τροπικό μέρος, όπως η Καραϊβική. Ο μαύρος, κολλώδης ξάδελφος των θαλασσών από υδρογονάνθρακες του Τιτάνα, είναι η μεγαλύτερη λίμνη ασφάλτου στη Γη, η Πίτς (Pitch), στο Τρινιδάδ.
Πήρε το όνομα της από τον εξερευνητή Ουόλτερ Ράλεϊ (Walter Raleigh), όταν έκανε μια στάση (πιτ) το 1559 για να πάρει πίσσα να καλαφατίσουν τα πλοία του. Από τον 19ο αιώνα, τόνοι της ασφάλτου ανασκάφτηκαν και χρησιμοποιούνταν για τους δρόμους σε όλο τον κόσμο. Σήμερα, η λίμνη που έχει έκταση 114 στρεμμάτων, είναι γεμάτη από μικροβιακή ζωή.
Κάθε γραμμάριο καυτής τοξικής λάσπης περιέχει μια ποικιλόμορφη κοινότητα μέχρι 10 εκατομμύρια μικρόβια, τα οποία επιβιώνουν πάνω σε σταγονίδια νερού και τρέφονται με υδρογονάνθρακες. Χημική ανάλυση των σταγονιδίων δείχνει ότι το νερό προέρχεται, πιθανότατα, από υπόγεια αρχαία θάλασσα.
Αυτό είναι σημαντικό γιατί σημαίνει ότι ο Τιτάνας μπορεί να έχει έναν ωκεανό κάτω από την επιφάνεια του, λένε οι επιστήμονες, ο οποίος μπορεί να είναι ένα μείγμα νερού και αμμωνίας. Ένας συνδυασμός που έχει χαμηλότερο σημείο πήξης από ό, τι το καθαρό νερό.
Ο Τιτάνας μπορεί επίσης να είναι γεωλογικά ενεργός, δηλαδή ένα καυτό
Ο πλανήτης Άρης στη Χιλή
Η περιοχή της Γης που έχει παρόμοια συστατικά με αυτά του κόκκινου πλανήτη, είναι η έρημος Ατακάμα στη Χιλή. Έχει έκταση 65.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων και είναι η ξηρότερη περιοχή εκτός από την Ανταρκτική. Ενώ η μέση ετήσια βροχόπτωση στις περισσότερες ερήμους είναι γύρω στα 400 χιλιοστά, στην Ατακαμα είναι ζήτημα να φτάσει στα δύο. Ορισμένες περιοχές της δεν έχουν δει σταγόνα βροχής επί τρεις ή τέσσερις αιώνες!
Οι άνεμοι και περιστασιακές σεισμικές δονήσεις είναι οι μόνες φυσικές δυνάμεις που αφήνουν ένα σημάδι στην έρημο. Μερικές από τις πέτρες, που είναι διάσπαρτες στο έδαφος, δεν έχουν μετακινηθεί επί ένα με δύο εκατομμύρια χρόνια!
Η Ατακάμα είναι τόσο ξηρή, γιατί βρίσκεται «σφηνωμένη» ανάμεσα σε δύο οροσειρές, που μπλοκάρουν την είσοδο υγρού αέρα. Επιπλέον, η έρημος είναι σε ένα οροπέδιο, περίπου, 4.000 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Η λεπτή, ξηρή ατμόσφαιρα σε αυτό το υψόμετρο, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα της υπεριώδους ακτινοβολίας, κάνει την Ατακάμα ότι πιο κοντινό στον Άρη.
Το πιο συναρπαστικό, όμως, είναι η ύπαρξη φωτοσυνθετικών βακτήρια που έχουν βρεθεί στο ορυκτό αλάτι. Οι ημιδιαφανείς κρύσταλλοι απορροφούν το φως του ήλιου, αλλά μπλοκάρουν τις θανατηφόρες δόσεις ακτινοβολίας. Το αλάτι καταπίνει επίσης λίγο νερό από τον αέρα, καθιστώντας δυνατή τη ζωή.
Για τους επιστήμονες, το γεγονός αυτό δείχνει ότι τα αλατούχα διαλύματα στον Άρη μπορεί να είναι ένδειξη για εξωγήινη ζωή. Το αλάτι μειώνει το σημείο πήξης του πάγου, οποίος θα μπορούσε να λιώσει προσωρινά κατά τη διάρκεια της άνοιξης και του καλοκαιριού, και στη συνέχεια να απορροφά το νερό για να διατηρήσει μια κοινότητα μικροσκοπικών οργανισμών.
Η Ευρώπη στον Καναδά
Το 1990, ένας πιλότος ελικοπτέρου που πετούσε πάνω από τον νησί Έλσμιρ (Ellesmere), στο αρκτικό αρχιπέλαγος του Καναδά, είδε ένα παράξενο κίτρινο μπάλωμα στον παγετώνα που βρίσκεται εκεί. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ένας γεωλόγος που βρισκόταν στην πτήση, επέστρεψε και διαπίστωσε πως το κίτρινο χρώμα πάνω στον πάγο προερχόταν από υδρόθειο.
Η ανακάλυψη ήταν εντυπωσιακή, καθώς το θείο βρίσκεται συνήθως σε θερμές πηγές και ηφαίστεια, αλλά όχι σε παγετώνες κοντά στο Βόρειο Πόλο. Αργότερα, οι επιστήμονες έμαθαν ότι οι φυσαλίδες υδροθείου προέρχονται από υπόγειες πηγές αλμυρού νερού. Μικρόβια που είχαν προσαρμοστεί στο κρύο περιβάλλον, τροφοδοτούνται με υδρόθειο, και παράγουν θείο ως χημικό υποπροϊόν.
Αυτό είναι ενδιαφέρον, διότι το παγωμένο, πλούσιο σε θείο, φεγγάρι του Δία, η Ευρώπη, περιέχει νερό σε έκταση μεγαλύτερη από το σύνολο των ωκεανών της Γης. Αν εκεί συμβαίνει κάτι σαν και αυτό στο νησί Ellesmere, το θείο μπορεί να είναι απόδειξη ξένων βακτηρίων στην Ευρώπη.
Για να εξετάσουν αν ισχύει αυτή η περίπτωση, επιστήμονες μελετούν εξονυχιστικά το νησί. Έχουν βρεθεί αποκαλυπτικά βιοσημάδια σε θείο, συμπεριλαμβανομένων ίχνη πρωτεϊνών και λιπαρών οξέων και ένα σπάνιο ορυκτό, το ρόζισκαϊτ (rosickyite), που είναι υποπροϊόν του θείου με υψηλή θερμοκρασία, μεγάλη πυκνότητα και δημιουργείται από μικρόβια. Η NASA ίσως να χρησιμοποιήσει το εν λόγω χημικό, σαν οδικό χάρτη για να ψάξει το ενδεχόμενο ζωής στην Ευρώπη.
(με πληροφορίες και εικόνες από Neatorama, snoopit24 / Πρώτη εικόνα Ατακάμα Danielle Pereira)